Διαλογισμός

Η πιο συνηθισμένη εικόνα που έρχεται στο μυαλό με τη λέξη διαλογισμός είναι ένας σοφός γέροντας στη στάση του λωτού, στην απόλυτη νιρβάνα. Μία εξωτική εικόνα για λίγους, μακριά από τη σύγχρονη ζωή.

Στην πραγματικότητα, είμαστε σε διαλογισμό όταν η προσοχή μας είναι επικεντρωμένη σε μια δραστηριότητα, σε ένα συγκεκριμένο θέμα ή σε ένα σημείο και το μυαλό παρατηρεί τη δραστηριότητα αυτή αδιάλειπτα χωρίς εσωτερικό διάλογο. Αν κάποιος έχει παρατηρήσει τι συμβαίνει στο μυαλό του στην καθημερινότητα της ζωής του, καταλαβαίνει ότι είναι πολύ δύσκολο να μείνει ο νους ήσυχος, δίχως κριτική και εσωτερικό διάλογο. Σαν να μιλάμε με κάποιον μέσα μας. Στο διαλογισμό παρατηρούμε αρχικά τι συμβαίνει στο σώμα μας, τι ελκύει τις αισθήσεις, τις σκέψεις που έρχονται στην επιφάνεια. Απλή παρατήρηση, τίποτα άλλο. Έτσι, σιγά σιγά κατανοούμε πώς λειτουργεί ο νους. Το τι βιώνει κάποιος κατά τη διάρκεια του διαλογισμού ποικίλλει. Αυτό που είναι κοινό για πολλούς είναι η σταδιακή ησυχία του νου: οι σκέψεις ξεδιπλώνονται και έπειτα αραιώνουν (δημιουργείται απόσταση από τη μια σκέψη στην άλλη). Ο νους δεν σταματά ποτέ να σκέφτεται. Αυτή άλλωστε είναι και η δουλειά του. Αυτό που κάνουμε με την πρακτική του διαλογισμού είναι να παρατηρήσουμε τις σκέψεις, δίχως καμία αντίδραση. Όπως με ένα παιδί. Όσο πιο πολύ αντιδρούμε σε αυτό που κάνει, τόσο αντιδρά εκείνο. Αντί οι σκέψεις να μας τραβούν εδώ και εκεί, παίρνουμε τον έλεγχο του νου. Παρατηρούμε τις σκέψεις, τις αισθήσεις, δίχως καμία αντίδραση σε ό, τι συμβαίνει.

Σε τι μας βοηθά ο διαλογισμός; Γιατί κάποιος να ασκηθεί στο διαλογισμό;

Ο διαλογισμός εξελίχτηκε πριν από περίπου 2.500 χρόνια στην Ινδία. Ο Γκαουτάμα Μπούντα (Gautama Buddha) ήταν ο πρώτος Μπούντα (Buddha) που έφτασε στη φώτιση. Δίδαξε τη σημασία του διαλογισμού σε σχέση με την κατανόηση της φύσης του νου. Ο ίδιος παρατήρησε πως η ανθρώπινη ύπαρξη βασίζεται στον πόνο – γέννηση, ασθένειες, θάνατος, απληστία, κ. α.- και είναι λίγες και σύντομες οι στιγμές που ο νους μας επιτρέπει να χαρούμε τη ζωή. Παρατήρησε πως μεταξύ των ανθρώπων δημιουργούνται συγκρούσεις που έχουν βαθύτερες αιτίες και συνδέονται με αυτόν τον εσωτερικό πόνο.

Παρατήρησε τόσο βαθιά τον πόνο που μίλησε για τη φύση του, την πηγή του, την αντιμετώπισή του, αλλά και για το μονοπάτι που οδηγεί στην αντιμετώπισή του. Διαλογίζεσαι για να ησυχάσεις σε ένα πρώτο επίπεδο, αλλά ουσιαστικά αυτό θα σε οδηγήσει στο να κατανοήσεις πως λειτουργεί ο νους. Σε αυτό που έδωσε έμφαση, όμως, είναι να μην ακολουθήσουμε τυφλά τα λεγόμενά του, αλλά να παρατηρήσουμε οι ίδιοι τι συμβαίνει μέσα στο νου μας.

Ο διαλογισμός δεν είναι θρησκεία, είναι επιστήμη. Μαθαίνουμε πώς λειτουργεί ο δικός μας υπολογιστής και κατανοούμε ότι, λίγο πολύ, όλοι λειτουργούμε με τον ίδιο τρόπο. Έτσι, έρχεται η συμπόνοια και η αγάπη προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους. Με την ταχύτητα που κινείται η σημερινή κοινωνία και τα ερεθίσματα που δέχεται το σώμα μας, το να κάτσεις σε σιωπή, ακινησία και παρατήρηση είναι απελευθερωτικό.